خیلی از صنعتگران با سوال آیا تراورتن رسوبی است یا نه مواجه می‌شوند. اما دانستن این موضوع چه اهمیتی دارد؟ آیا رسوبی بودن یا نبودن سنگ تراورتن بر روی کیفیت یا کارایی آن تاثیر می‌گذارد؟ یا اصلا سنگ تراورتن چگونه تشکیل می‌شود؟
در اینجا قرار است پاسخ همه این سوالات را به طور دقیق و کاربردی دریافت کنید.
تراورتن چه نوع سنگی است؟
تراورتن یا به عبارتی (Travertine) حاصل روی هم جمع شدن رسوبات آب‌های معدنی، چشمه‌های آب گرم، رسوبات کف دریا و رودخانه و حتی غارها است. پس همین ابتدای کار پاسخ سوال اصلی شما مشخص می‌شود. تراورتن نوعی سنگ رسوبی است. تراورتن در واقع یک سنگ رسوبی متخلخل و از دسته سنگ‌های آهکی محسوب می‌شود.
تراورتن در چه شرایطی تشکیل می‌شود؟
سنگ تراورتن بیشتر در مناطقی تشکیل می‌شود که سنگ آهک زیاد است. همچنین از شرایط تشکیل این سنگ می‌توان به وجود آب‌های زیرزمینی و کربن دی اکسید اشاره کرد. مثلا اطراف چشمه‌های آب گرم، رودخانه‌ها و غارها بهترین محل برای تشکیل این نوع سنگ است. همچنین مواد آلی با غلظت کم و PH بالاتر از ۸ از دیگر شرایط تشکیل رسوبات و تولید این نوع سنگ است. این سنگ بیشتر در شیب‌های تند رسوب می‌کند.
فرایند تشکیل تراورتن از رسوبات چگونه است؟
عوامل زیادی در نحوه تشکیل تراورتن نقش دارند. برای مثال دما و ارتفاع منطقه تشکیل سنگ، نقش مهمی در کیفیت آن دارد. مراحل زیر برای تشکیل سنگ تراورتن از رسوبات طی می‌شود:
- شرایطی مانند بارش سریع یا پاشیدن آب پاشیده باعث به هم خوردن تعادل شیمیایی آب می‌شود.
- به هم خوردن تعادل شیمیایی آب به معنای تولید و کربن دی اکسید است.
- این شرایط باعث تولید و رسوب کربنات کلسیم یا همان CACO3 می‌شود.
- این رسوبات با گذشت سال‌های طولانی، به سنگ تراورتن تبدیل می‌شود.
- بخشی از فضای این سنگ نیز توسط گازهای موجود در آب‌های گرم منبع رسوب‌گذاری شده و به صورت منافذ و حفره‌هایی در بافت سنگ دیده می شوند.
- فعال شدن ماده کربناته آراگونیت همراه با دمای بسیار زیاد و بارش، باعث می‌شود که تراورتن به رنگ‌های مختلف سفید، قرمز، زرد، نارنجی و قهوه‌ای درآید. همچنین از خاک‌های کلسیم‌دار رنگ‌های خاکستری، سفید، زرد و گاهی سبز این سنگ حاصل می‌شود.
- گاهی نیز ممکن است وجود میکروارگانیسم‌ها و باکتری‌های زنده مانند سیانوباکتری‌ها عامل ایجاد رنگ‌ها و سایه‌های رنگی مانند زرد، صورتی، نارنجی و سبز در این نوع سنگ شود.
مزیت‌های به کارگیری سنگ رسوبی تراورتن
استفاده از این نوع سنگ مزایایی دارد که مهم‌ترین آن به شرح زیر است:
- تخلخل زیاد این نوع سنگ باعث می‌شود که دوغاب، ملات و سیمان به خوبی در آن نفوذ کند. بنابراین سنگ‌ها به خوبی به هم چسبیده و دوام و مقاومت آن افزایش می‌یابد.
- این سنگ‌ها در هر شرایط آب و هوایی دوام و استحکام بالایی دارند. بنابراین می‌توان از این نوع سنگ در ساخت خانه در مناطق مختلف کشور استفاده کرد. همچنین مقاومت دمایی این سنگ‌ها باعث می‌شود که بتوان بدون نگرانی از ترک خوردن در مناطق خیلی سرد یا خیلی گرم نیز از آن استفاده کرد.
- بافت تراورتن به طور طبیعی لغزنده نیست، بنابراین برای پله‌ها، حمام، آشپزخانه، پاسیو یا محوطه استخر نیز می‌توان از این سنگ استفاده کرد.
معایب استفاده از سنگ رسوبی تراورتن
استفاده از این سنگ با وجود مزایای زیاد، معایبی نیز دارد. اندک معایب استفاده از این سنگ عبارتند از:
- تخلخل زیاد: این تخلخل زیاد گاهی باعث هوازدگی سنگ می‌شود.
- جذب آب بالا: این مشکل به راحتی بوسیله موادی مانند رزین با فناوری‌های روز دنیا برطرف می‌شود.
کلام آخر …
تراورتن از جمله سنگ‌های تزیینی است که کاربرد گسترده‌ای در صنعت ساخت و ساز در ایران دارد. از طرفی به دلیل ویژگی‌های خاص این محصول، امکان استفاده از آن در بیرون و داخل سازه وجود دارد. برای همین از نمای بیرونی گرفته تا دکوراسیون داخلی بوسیله این نوع سنگ کار می‌شود.
حالا می‌توان به راحتی به سوالات ابتدای این محتوا پاسخ داد. سنگ تراورتن از نوع رسوبی است و این رسوبی بودن در کیفیت و کارایی آن اثر مثبت داشته است.
