بسیاری از مردم از سنگ طبیعی به عنوان کفپوش اصلی در خانه خود استفاده می‌کنند. دوام و سبک آن برای اکثر بخش‌های خانه یک گزینه عالی است و به آن طول عمر می‌بخشد و با وجود رنگ‌ها و انواع مختلف می‌توان به راحتی سنگ مناسب برای کفپوش خانه، پارکینگ، سالن، پیاده رو و کف سالن پیدا کرد.
در حالیکه کفپوش سنگ محبوبیت بسیاری دارد، برخی از سنگ‌های خاص محدودیت‌هایی دارند. برخی ممکن است از سایرین قوی‌تر باشند یا در رنگ‌های بیشتری موجود باشند و به همین خاطر برخی صاحبان ممکن است بخاطر سبک، استحکام را قربانی کنند یا برعکس. سنگ مرمریت از این رو گزینه مناسبی است که علاوه بر زیبایی شگفت‌انگیز و ظاهری تجملی از استحکام کافی نیز برخوردار است.
در ادامه شما را با سنگ مرمریت، انواع مرمریت و رنگ‌های مختلف هرکدام همچنین برخی نکات لازم برای استفاده از مرمریت آشنا خواهیم کرد.
کفپوش مرمریت
سنگ مرمریت به وفور و در تنوع بسیار در کشور ایران یافت و بهره‌برداری می‌شود و ایران در کنار کشور ایتالیا، جزو بهترین تولیدکننده‌های جهانی و همچنین صادرکننده‌ها است. سنگ مرمریت نیازمند مراقبت بسیار و دقیق است اما زیبایی منحصربفردی به ساختمان می‌دهد.
کفپوش مرمریت یکی از چشمگیرترین کفپوش‌ها است. سنگ مرمریت به دلیل داشتن رنگ‌های دلپذیر، الگوهای جذاب و طرح‌های برتر، انتخابی معقول برای کفپوش ساختمان است همچنین جزء محبوب‌ترین سنگ‌های تزئینی است. سنگ مرمریت در رنگ‌های صورتی، قرمز، سیاه، کرم، خردلی، قهوه‌ای، سبز، خاکستری، زرد و… دیده می‌شود که تنوع رنگ آن می‌تواند به علت حضور ناخالصی‌های متعدد در سنگ باشد زیرا مرمریت خالص سفید و درخشان است. سنگ‌های سایزبزرگ و رنگ روشن، انتخاب مناسب‌تری برای اتاق‌های کوچک هستند تا بتوان با آن فضا را بزرگتر جلوه داد.
اگرچه سنگ مرمریت برای استفاده در نمای خارجی توصیه نمی‌شود اما در برخی سازه‌ها مانند برج آزادی تهران از این سنگ با ضخامت زیاد استفاده شده است.
درست است که مرمریت سنگی لوکس و تجملی با قیمت نسبتا بالا است اما سنگ مستحکم، متراکم ، با کیفیت و زیبا نیازمند پرداخت هزینه است. استفاده از سنگ طبیعی مرمریت به اموال شما ارزش می‌دهد. زیبایی و ظرافت آن برای برخی از صاحبان کافی است که به طور مرتب از این سنگ استفاده کنند!
ضخامت مناسب برای کفپوش سنگی معمولا بین cm5-2 است. کفپوش بسته به محل قرارگیری دارای ابعاد متفاوتی است و هرچه فضا بزرگتر باشد، کفپوش ابعاد بزرگتری را می‌طلبد. ابعاد 30×30 و 60×60 ابعاد رایج برای سنگفرش ساختمان هستند.
اندازه و قواره سنگ، نوع و ماهیت سنگ، پاک بودن و میزان رگه‌های موجود در بافت و سطح سنگ، هزینه‌های حمل و نقل، هزینه‌های بهره‌برداری و استخراج و برش و … از عوامل موثر در قیمت سنگ مرمریت است.
با اینکه سنگ‌های دیگر مانند سنگ آهک، تراورتن و گرانیت نیز گزینه‌های قابل استفاده هستند و هرکدام ویژگی خاص خود را دارند اما مرمریت گزینه مناسب‌تری برای سنگفرش است. دلایل استفاده از مرمریت در کفپوش و عدم استفاده از سایر سنگ‌ها، در ادامه بیان شده است.
مزایای کفپوش مرمریت
- قیمت نسبتا مناسب در مقایسه با سنگ‌هایی مثل گرانیت
- مقاومت نسبی در برابر مواد اسیدی
- ظاهر بسیار شیک و درخشان
- جذاب و براق و پرنما در زیر نور
- قابل تهیه در ابعاد مختلف
- مناسب برای افراد دارای آلرژی
- دسترسی فراوان به دلیل تولید داخل بودن
- در طرح‌ها و رنگ‌های بی‌پایان و وجود رگه‌های رنگی در بافت خود
- نداشتن تخلخل و چگالی بالا (مناسب برای کف و پله)
- چسبندگی بالا به ملات (عدم کندگی از سطح)
- قابلیت صیقل بالا
- در عین نگهداری با دقت بالا، به راحتی تمیز می‌شود
- معایب کفپوش مرمریت
- جذب رطوبت بالا و مناسب نبودن برای محیط‌های مرطوب و روباز در معرض باران
- عدم مقاومت در مقابل ضربه به علت ساب پذیری بالا
- امکان خش افتادن روی سنگ مرمریت
- نیازمند دقت بالا در نگهداری
- لک شدن سریع سنگ (برای جلوگیری از تیره و کدرشدن سنگ‌های مرمریت بر روی آن‌ها یک لایۀ محافظ قرار می‌گیرد که بهتر است روکش سنگ، سالیانه تعویض شده و سنگ‌ها درزگیری شوند.
انواع مرمریت خارجی:
انواع بلانکو مانند بلانکو ماکائل (از نوع سفید)، انواع کرما مانند کرما مارفیل (از نوع کرم)، انواع روژو مانند روژو لوانته (از نوع قرمز)، امپرادور لایت و دارک (از نوع قهوه‌ای)، طلای اسپانیایی (از نوع زرد)، انواع کلکته مانند کلکته میکل آنژ، مرمریت ورد (از نوع سبز) و… نمونه‌های سنگ مرمریت خارج از ایران هستند.
انواع مرمریت داخلی:
مرمریت‌های دهبید، مارال، کاشمر، چریکی، آباده، کریستال شیشه‌ای، صلصالی، سیمکان، گندمک، نجف‌آباد، کات بوروکن، سبزوار، سمیرم، مشهد، کِرِم کرمان، هاوانا، بجستان، مهکام، هرسین، جیرفت، خوی، اسپایدر، ارومیه و بسطام، جوشقان، گلدن بلک، نمین، پرطوسی، خوبسنگان، فراز و… مرمریت چنانچه مشخص است، طیف وسیعی دارد.
برخی از نمونه‌های داخلی را به اختصار بررسی می‌کنیم.
1. سنگ مرمریت مارال: بافت خاص و زیبا، مورد توجه طراحان جهان، قابل استفاده در ساختمان‌های مسکونی و تجاری لوکس، بیشترین مقاومت در مقابل رطوبت و هوازدگی
2. سنگ مرمریت دهبید: قیمت مناسب، کیفیت خوب، از مرمریت‌های صادراتی
الف) دهبید آرا: دارای سری رنگ روشن مثل نسکافه‌ای، استحکام بالا
ب) دهبید شایان: جزء پرمصرف‌ترین‌های مرمریت، کیفیت بالا، قیمت مناسب‌تر، بیشتر به رنگ کرم روشن گاها با هاله‌هایی از رنگ قرمز و قهوه‌ای، در 20کیلومتری شهر دهبید در استان فارس
ج) دهبید زارع سوپر: معدن در نزدیکی شهرستان صفاشهر استان فارس، شفاف و استحکام بالا، در سری رنگ روشن و کرم و در طرح‌های گل انگوری و یخی، دارای رگه‌های شاخ گوزنی، و رگه‌های زنگی (که بعد از مدتی پوسته پوسته می‌شوند)
د) سنگ مرمریت اسپایدر: از دسته مرمریت‌های دهبید، در رنگ قهوه‌ای و مشکی، با رگه‌های طلایی، کاربرد در اطراف آسانسور، شفاف، ساب‌پذیری بالا
3. سنگ مرمریت چریکی: در رنگ‌های خاکستری و قهوه‌ای گاها با رگه‌هایی سفید، شفافیت بالا، قابل استفاده در دیواره‌ها و کفپوش
4. سنگ مرمریت کریستال تیشه ای: استحکام بالا، از مرمریت‌های قابل استفاده در فضای بیرونی ساختمان، در رنگ‌های آبی و خاکستری
5. سنگ مرمریت هرسین: زیبا، مستحکم، مقاوم در برابر آتش، ساب‌پذیری و درخشندگی بالا، در رنگ‌های کرم روشن، کرم بژ، صدفی و استخوانی، از مرمریت‌های صادراتی (به چین، ایتالیا، ترکیه و…)، معدن در کرمانشاه، قیمت مناسب،
6. سنگ مرمریت سیمکان: تولید در ابعاد اسلب، استفاده از رزین برای براقیت بیشتر، جلاپذیری خوب، دارای سری رنگ کرم روشن و تیره، معدن در شهرستان بوانات استان فارس
7. سنگ مرمریت نجف آباد: معروف به سنگ مرمریت مشکی پارس و محبوب در کل دنیا، سنگی با زمینه مشکی، قابل استفاده در تمامی بخش‌های داخلی سازه، قابل تهیه به صورت اسلب، جذب آب و تخلخل پایین، منع استفاده در مکان‌های در معرض تابش خورشید (به علت رنگ‌پریدگی)، معدن در غرب اصفهان در12کیلومتری نجف‌آباد
8. سنگ مرمریت کات بوروکن: استفاده در نمای داخلی و آب‌نما و مکان‌های پر رفت‌وآمد بخاطر استحکام بالا
9. سنگ مرمریت مشهد: قابل تهیه در ابعاد اسلب، در رنگ کرم بژ با رگه‌های تیره و روشن، معدن در استان خراسان رضوی
10. سنگ مرمریت هاوانا: شبیه به مرمریت مهکام، از استخراجی‌های جدید استان فارس، با سری رنگ کرم خاکستری، دارای رگه‌های گوزنی
11. سنگ مرمریت گندمک سند بلاست: سری رنگ کرم و گندمی با رگه‌های یکنواخت خاکستری، ساب‌پذیری بالا، تخلخل کم، معدن در شیراز
12. سنگ مرمریت جیرفت: از سنگ‌های جدید، در سری رنگ کرم و کرم زیتونی، قیمت مناسب،
13. سنگ مرمریت جوشقان: در رنگ‌های روشن با رگه‌های صورتی و کالباسی، جذب آب بالا، قابل استفاده در پله و اطراف آسانسور و دیواره
14. سنگ مرمریت صلصالی: در رنگ کرم روشن و تیره‌تر و یاسی، با رگه‌های نوار قلبی، از سنگ‌های صادراتی، قیمت مناسب
15. سنگ مرمریت کریستال لایبید طرح دار: معروف به سنگ چینی، استحکام بالا، در رنگ‌های متنوع، جزو سنگ‌های قدیمی، معدن در روستای لایبید اصفهان، امکان تولید به صورت چکشی و تیشه‌ای
16. سنگ مرمریت گلدن بلک: در رنگ مشکی یا نوک مدادی وحتی قهوه‌ای با رگه‌های طلایی و بعضا سفید، معدن در روستای برزک کاشان و محلات و یزد، منع استفاده در نمای بیرونی (ازدست دان رگه‌ها)، قابل تهیه در ابعاد اسلب، جزء پرمصرف‌ترین‌ها
17. سنگ مرمریت لاشتر تیشه ای: تراکم بالا، کیفیت عالی، محبوب در جهان و از سنگ‌های صادراتی، قابل استفاده در لابی‌ها و کف سینما و…
18. سنگ مرمریت مهکام: در رنگ قهوه‌ای و نوک مدادی، ساب‌پذیری بالا، جذب آب کم، معدن در نزدیکی اصفهان در منطقه جندق
19. سنگ مرمریت پرشین سیلک: معروف به سیلک امپرادور، در رنگ طوسی و خاکستری با خطوط نامنظم سفید، معدن در شهر نی‌ریز استان فارس و جوشقان اصفهان، قابل تهیه در ابعاد اسلب، از سنگ‌های صادراتی و کمیاب
20. سنگ مرمریت آباده: در سری رنگ روشن با رگه‌های صورتی، قیمت مناسب، معدن در استان یزد منطقه ابرکوه، منع استفاده در نواحی پرتردد و مرطوب،
21. سنگ مرمریت خوی: بادوام، بافت متراکم، قیمت مناسب، معدن در خوی آذربایجان
22. سنگ مرمریت کاشمر: در رنگ سفید و روشن، دارای رگه‌های شاخ گوزنی، معدن در خراسان رضوی شهرستان کاشمر
23. سنگ مرمریت پر طاووسی: در رنگ کرم و زیتونی، قیمت مناسب
24. سنگ مرمریت کوهرنگ: در رنگ‌های روشن و سفید، با رگه‌های صورتی و طلایی، از سنگ‌های جدید، معدن در استان چهارمحال و بختیاری
مرمریتی که مناسب کف نیست
سنگ مرمریت سفید چرمی که شباهت بسیاری به تراورتن سفید دارد، استقبال زیادی دارد و در نمای ساختمان و و دیواره‌های داخلی استفاده می‌شود و تنها مورد منع مصرف آن در سنگفرش است.
بازسازی یا برداشتن سنگ مرمریت
برای حذف کفپوش مرمریت، شما یا می‌توانید سنگ قدیمی را حذف کنید و یا درصورتی که کفپوش قدیمی آسیب زیادی ندیده باشد، کفپوش جدید را بر روی آن قرار دهید.
برداشتن مرمریت از کف بسته به سن سنگفرش و روش کارگذاری کار نسبتا دشواری است و آرامش و دقت لازم را می‌طلبد زیرا کاری زمانبر است. با استفاده از چکش مخصوص، به خطوط گروت ضربه بزنید به طوری که آسیبی به زیر کف وارد نشده و فقط مرمریت ترک برداشته و بشکند. در حین کار برای رعایت احتیاط، استفاده از محافظ چشم، محافظ گوش و دستکش فراموش نشود.
توضیحاتی مختصر راجب سایر کفپوش‌ها
1. به کاربردن تراورتن در کفپوش اگرچه رایج است اما به لحاظ سختی از مرمریت رتبه پایین‌تری دارد و تحمل فشار زیاد را ندارد و شکننده است. عملا نمی‌توان این سنگ را برق انداخت. این سنگ تخلخل بالایی دارد که همین ویژگی، آن را برای کفپوش ناکارامد می‌کند. تخلخل بالا مقاومت آن را نسبت به لکه کم می‌کند همچنین آب یا مواد اسیدی می‌توانند به آن خسارت وارد کنند درنتیجه کفپوش تراورتن برای افرادی که نوزاد یا حیوان خانگی دارند توصیه نمی‌شود.
2. گرانیت سنگی قوی در برابر خش، ضربه، فشار و یخ‌زدگی، سنگی ایده‌آل برای استفاده در ساختمان است که این ویژگی قیمت آن را افزایش می‌دهد و آن را گزینه‌ای مناسب برای استفاده در نمای خارجی ساختمان می‌کند. براساس برخی از باورها گرانیت، پخش‌کننده اشعه‌های مضر است ازاین رو آن را برای فضای داخلی ناکارامد می‌دانند اما برای استفاده در قسمت‌های مرطوب مانند حمام جایگزین مرمریت می‌شود. کفپوش مرمریت نرم‌تر از گرانیت است درنتیجه کارایی راحتتری دارد فقط دقت بسیار برای نصب و کارکردن با آن لازم است. همچنین باید دقت داشت گرانیت قیمت بالاتری از مرمریت دارد.
3. سنگ اسلب که سنگ‌هایی با ابعاد بزرگ هستند نیز در کفپوش به کار می‌روند. از انواع سنگ اسلب می‌توان بوک مچ (2سنگ اسلب قرینه در کنارهم) و فورمچ (4سنگ اسلب کنار هم به‌طوری که طرح کامل شود) را نام برد. بیشتر سنگ‌های مرمریت قابلیت برش به صورت اسلب بوک مچ را دارند و یا تراورتن. اما گرانیت این قابلیت را ندارد.
نتیجه‌گیری
سنگ‌های طبیعی باوجود تنوع بسیار ویژگی‌های مختلفی دارند اما آن‌چه که سنگ مرمریت را نسبت به سایر متریال‌ها برای کفپوش متمایز می‌کند، می‌توان به دوام رنگ طبیعی و زیبایی و همچنین تنوع رنگ بسیار بالا، استحکام کافی، هزینه مناسب نسبت به کیفیت و انتقال گرمای مناسب اشاره نمود. کفپوش مرمریت طیف گسترده‌ای دارد که به بررسی بسیاری از آن‌ها پرداخته شد.
