جدای از بحث زیبایی شناختی، نحوه اجرای صحیح سنگ نما، نقش مهمی در امنیت ساکنین و حتی رهگذرانی دارد که از کنار ورودی ساختمان‌ها عبور می‌کنند. نصب و اتصال سنگ نما نیز مانند هر کار دیگر اصول خاص خود را دارد. با رعایت این اصول می‌توان تا حدود زیادی از امنیت ساختمان و البته زیبایی نمای بیرونی آن اطمینان حاصل کرد.
در اینجا قرار است درباره این اصول صحیح نصب سنگ نما صحبت کنیم.

اصول اولیه نصب و اتصال سنگ نما

هر مهندس ساختمان سازی که در زمینه اجرای نما فعالیت می‌کند، از اصول اولیه این کار مطلع است. با این وجود اگر شما به تازگی این کار را شروع کرده‌اید و یا به هر دلیلی لازم است اطلاعاتتان را در این زمینه ارتقا دهید، نکات زیر کمک زیادی به شما می‌کند:

• در آب و هوای خیلی سرد، یخبندان و طوفانی باید نماکاری ساختمان را متوقف کرد.
• اگر سنگ را فرزکاری می‌کنید، قبل از نماکاری تمام برش‌ها و خاک سنگ را پاک کنید.
• دوغاب یا ملات نماکاری باید حاوی سیمان و ماسه شسته شده باشد.
• سنگ‌های بدون حفره و خلل و فرج مانند گرانیت و مرمر باید با استفاده از روش اسکوب نماکاری شوند.
• ملات مورداستفاده در نماکاری نباید به هیچ عنوان حاوی نخاله باشد.
• استفاده از سیمان خشک در نماکاری ساختمان صد در صد ممنوع است.
• ملات پشت نما باید 2 تا 3 روز متوالی آبپاشی شود.

نحوه چسباندن سنگ نما و روش‌های مختلف آن

نماکاری را به روش‌های مختلف می‌توان انجام داد. در ادامه به رایج‌ترین این روش‌ها اشاره می‌کنیم:

• ملات: رایج‌ترین روش اتصال سنگ نما استفاده از ملات سیمان است. البته این روش پایه همه روش‌های دیگر نماکاری نیز محسوب می‌شود. برای این کار سنگ با فاصله ۲ تا ۳ سانتی‌متر از دیوار نگه‌ داشته شده و سپس فاصله بین سنگ و دیوار با استفاده از گچ و ملات ماسه سیمان به صورت دوغاب پر می‌شود. سپس با سفت شدن ملات سیمان، ردیف دوم سنگ‌ها را روی ردیف اول چیده می‌شود. حالا به همان شکل پشت سنگ‌ها ملات ریخته و این مراحل را تا انتها ادامه می‌دهند. توجه کنید که این روش استحکام زیادی ندارد و احتمال سقوط سنگ نما در آن زیاد است.
• اسکوب: اسکوب کردن سنگ نمای ساختمان بسیار گسترده است و روش‌های مختلفی نیز دارد. با این وجود رایج‌ترین روش اسکوب کردن سنگ نما، ایجاد شیارهایی در پشت سنگ است. این شیارها توسط ابزاری به نام سنگ فرز انجام می‌شود. توجه داشته باشید که بعضی از سنگ‌ها مانند تراروتن دارای خلل و فرج زیادی است و همین ویژگی باعث نفوذ ملات درون سنگ و چسبیدن بهتر آن به دیوار پشتی می‌شود. اما در عوض سنگ‌هایی مانند گرانیت هیچ خلل و فرجی در سطح خود ندارد. اینگونه سنگ‌ها به سختی به دیوار پشت خود چسبیده و به راحتی جدا می‌شود. به این ترتیب با استفاده از انواع روش‌های اسکوب، سنگ‌هایی مانند گرانیت را به دیوار پشتی می‌چسبانند.
• مفتول: در این روش از مفتول یا سیم گالوانیزه برای محکم کردن سنگ نما استفاده می‌شود. برای این کار ابتدا در پشت سنگ شیارهایی ایجاد می‌شود. پس از آن یک مفتول گالوانیزه به قطر حداقل 2 میلی‌متر را از دو سمت شیار ایجاد شده عبور می‌دهند. حالا دو سر آزاد مفتول را گره زده و با دوغاب یا همان ملات تمام سطح پشت سنگ را می‌پوشانند. این مراحل باعث می‌شود که بیشترین میزان استحکام و چسبندگی بین سنگ و دیوار پشت آن ایجاد شود.
• لقمه سنگ: در این روش یک‌تکه سنگ را به‌صورت هرم برش داده و سطح قاعده آن را با چسب مخصوص سنگ، به پشت سنگ می‌چسبانند. یک مرحله مهم از این کار خیس کردن سنگ بعد از خشک شدن چسب است. حالا سنگ نما بر روی دیوار نصب شده و یک لایه ملات سیمانی بین سنگ و دیوار ریخته می‌شود. توجه داشته باشید که این روش مخصوص سنگ‌هایی است که ضخامت کمی داشته و امکان سوراخ کردن و یا ایجاد شیار بر روی آن وجود ندارد.
• چسب و سنگ: در این روش یک تکه سنگ را با استفاده از چسب مخصوص به پشت سنگ نما می‌چسبانند. به این ترتیب سنگ میانی باعث استحکام پیوند بین نما و دیوار پشت آن می‌شود.
• پیچ  و رولپلاک: ایمن‌ترین روش نماکاری استفاده از پیچ و رولپلاک است. در این روش همانطور که از اسمش پیداست از ابزاری به نام پیچ و رولپلاک برای محکم کردن نما استفاده می‌شود.

نکات تکمیلی درباره نحوه صحیح نماکاری ساختمان

جدای از اصول اولیه نماکاری ساختمان، مجموعه‌ای از نکات کاربردی و تکمیلی در این زمینه وجود دارد که در اجرای کار بسیار مفید واقع خواهد شد:

• در اجرای بخش‌های برجسته نما مانند ستون و سینه کفتری باید از رابیتس‌کاری و اسکوپ استفاده کرد.
• در شرایطی که باید همزمان از رابیتس و اسکوب استفاده کرد، لازم است تا 5 سانتی‌متر با اسکوپ و از 10 سانتی‌متر با اسکوپ و رابیتس کار کرد.
• چنانچه ستون‌های برجسته روی نما از طبقه یک به بالا شروع می‌شود، باید از زیرسازی با رابیس و اسکوپ استفاده کرد.
• چنانچه پاشنه ستون‌های برجسته نما روی زمین باشد، می‌توان تا ۱۰ سانتی‌متر با اسکوپ و بدون رابیتس کاری نما را اجرا کرد.
• در صورت استفاده از سنگ تراورتن توری‌دار، همه قطعات سنگ باید اسکوپ شود؛ چراکه توری پشت سنگ‌ها با چسب چسبانده شده و همین چسب از نفوذ ملات و چسبندگی کامل جلوگیری می‌کند.
• در صورت استفاده از گونی مچاله سیمان برای پر کردن فضای بین سنگ و دیوار، فراموش نکنید که جای گونی را با ملات سیمان پر کنید. در صورت فراموش کردن این کار، فضای موردنظر خالی مانده و سنگ نما به راحتی سقوط می‌کند.
• به هیچ عنوان برای قسمت I شکل تیرها یا ستون‌های فولادی از ملات گچ و یا گچ و خاک استفاده نکنید. این نوع ملات در صورت مرطوب شدن متورم شده و باعث سقوط سنگ می‌شود. بهتر است برای این کار از چسب مخصوص سنگ استفاده کنید.
• سنگ نما در بهترین حالت ممکن ده تا پانزده سال در جای خود باقی می‌مانند. معمولا بعد از گذشت این مدت زمان، سنگ‌ها شروع به ریزش می‌کنند. پس بهتر است از پیچ و رولپلاک های ضدزنگ با طول حداقل ۵ سانتی‌متر برای محکم کردن سنگ نما استفاده کنید.

سوالات متداول درباره اجرای سنگ نما

در آخر مروری داریم بر پرتکرارترین سوالاتی که در زمینه نماکاری ساختمان پرسیده می‌شود:

1. چرا سنگ نما ریزش می‌کند؟ مهم‌ترین علت‌های ریزش سنگ نما عبارتنداز؛ نشست زمین و جابجایی ساختمان، کیفیت پایین ملات مورد استفاده، محل سازه که ممکن است پر رفت و آمد و پر از لرزش و تکان باشد، انبساط و انقباض سنگ بر اثر گرما و سرما، زلزله و طوفان و دیگر بلایای طبیعی و اجرای ناشیانه سنگ نما.
2. سنگ‌های بلند و وسیع را به چه شکل اسکوب می‌زنند؟ برای سنگ‌های خیلی وسیع و بلند نمی‌توان از یک اسکوب سراسرس استفاده کرد. برای اینگونه سنگ‌ها باید در چند نقطه از سنگ به طور جداگانه از سیم اسکوب استفاده کرد.
3. آیا می‌توان از اسکوب برای همه نوع سنگ استفاده کرد؟ خیر. استفاده از اسکوب فقط برای سنگ‌هایی که ضخامت بیشتر از 3 سانتی‌متر دارند، امکان‌پذیر است.